Laatst geüpdatet op oktober 2, 2023
De oprichting van een besloten vennootschap (BV) biedt talloze voordelen tijdens iemands leven, maar wat gebeurt er met deze juridische entiteit als de eigenaar komt te overlijden?
Het samenkomen van de zakelijke wereld en de vergankelijkheid van het leven roept belangrijke vragen op over erfelijkheid, bedrijfscontinuïteit en nalatenschapsplanning.
In dit artikel duiken we dieper in de wereld van een BV bij overlijden, waarbij we de complexiteit van de situatie ontwarren en inzicht bieden in de stappen die genomen moeten worden om alle zaken rondom de BV goed te regelen. Want wat gebeurt er met een BV bij overlijden?
Wat gebeurt er met een BV bij overlijden?
Het leven kan onvoorspelbaar zijn en soms worden we geconfronteerd met situaties die niet alleen emotioneel belastend zijn, maar ook aanzienlijke juridische en financiële gevolgen kunnen hebben.
Een dergelijke situatie is het overlijden van een aandeelhouder of directeur van een BV. Wanneer je geconfronteerd wordt met zo’n situatie, is het belangrijk om te begrijpen wat er over het algemeen gebeurt en welke stappen er genomen moeten worden.
Telefonisch overleggen over jouw situatie?
Overlijden van een aandeelhouder
Wanneer een aandeelhouder van een BV overlijdt, is de eerste vraag wat er met zijn aandelen gebeurt. Dit hangt sterk af van wat er in de statuten van de BV is vastgelegd. Hierbij spelen het testament en de wettelijke erfgenamen een rol.
De aandelen van een BV kunnen namelijk, afhankelijk van de bepalingen in de statuten, overgaan op de erfgenamen van de aandeelhouder. Daarom is het essentieel om de statuten van de BV grondig door te nemen om te begrijpen hoe de zaken geregeld zijn.
In sommige gevallen kunnen de statuten een zogenaamde blokkeringsregeling bevatten. Dit betekent dat de aandelen niet zomaar overgedragen kunnen worden zonder toestemming van de andere aandeelhouders, of zonder dat zij een kans hebben gehad om de aandelen eerst zelf te kopen.
Overlijden van de directeur
Het overlijden van een directeur van een BV kan een aanzienlijke impact hebben op de dagelijkse bedrijfsvoering. Het is cruciaal dat de overgebleven bestuurders en/of aandeelhouders actie ondernemen om de continuïteit van de onderneming te waarborgen.
Als er meerdere bestuurders zijn, kunnen zij vaak de taken van de overleden bestuurder overnemen tot er een nieuwe bestuurder is benoemd. Als de overleden directeur de enige bestuurder was, moet er zo snel mogelijk een nieuwe bestuurder worden aangesteld.
De benoeming van een nieuwe bestuurder wordt normaliter geregeld door de algemene vergadering van aandeelhouders. Het is raadzaam om een professional in te schakelen om te helpen met dit proces, gezien de wettelijke vereisten en procedures die hierbij komen kijken.
Zaken om rekening mee te houden bij het overlijden binnen een BV
Bij het overlijden binnen een BV komen een aantal zaken kijken waar niet iedereen al ervaring mee heeft. Door de vaak grote hoeveelheid termen, financiële aspecten en andere zaken die geregeld moeten worden is het soms lastig om het overzicht te behouden.
Om enige duidelijkheid te scheppen hebben wij alvast drie belangrijke begrippen op een rijtje gezet waar je rekening mee moet houden in geval van een BV bij overlijden:
Overlijdenswinst
Overlijdenswinst heeft te maken met de overwaarde van een onderneming of de overwaarde op aandelen in een onderneming. Hoe de overlijdenswinst exact in elkaar steekt hangt af van de situatie en de rol van de overleden persoon.
Als de overledene een directeur-grootaandeelhouder (DGA) was van de BV, dan kan er sprake zijn van een aanmerkelijk belang in de BV. Dit betekent dat de overledene meer dan 5% van de aandelen bezat.
In dat geval moet er inkomstenbelasting betaald worden over het verschil tussen de waarde van de aandelen op het moment van overlijden en de verkrijgingsprijs van de aandelen. Dit wordt ook wel ab-claim genoemd.
Als de erfgenamen de aandelen in de BV voortzetten, kan het zijn dat er over de ab-claim niet fiscaal hoeft te worden afgerekend. Dit is het geval als zij gebruikmaken van een doorschuifregeling.
Mocht de overledene geen DGA zijn, maar dreef hij/zij wel een onderneming in de BV, dan kan er sprake zijn van overlijdenswinst als de waarde van de onderneming hoger is dan de boekwaarde op het moment van overlijden. Erfgenamen moeten belasting betalen over deze overwaarde.
De overlijdenswinst wordt belast in Box 2 van de inkomstenbelasting (inkomen uit aanmerkelijk belang). Voor erfgenamen kan dit aanzienlijke fiscale gevolgen hebben. Het is dan ook raadzaam om tijdig te plannen en advies in te winnen bij een fiscale professional.
Oudedagsreserve
De oudedagsreserve (ODR) is bedoeld om zelfstandige ondernemers, waaronder DGA’s van een BV, een fiscaalvriendelijke manier te bieden om te sparen voor hun pensioen. Ondernemers kunnen een deel van hun winst reserveren in de ODR, die dan wordt vrijgesteld van belasting
Echter, de ODR is sinds de invoering van de ‘Wet uitfasering pensioen’ in eigen beheer in 2017 niet langer beschikbaar voor DGA’s van een BV. Ondernemers met een andere rechtsvorm dan een BV kunnen wel nog steeds gebruik maken van deze regeling. Hierdoor kunnen ze een deel van hun winst reserveren voor hun pensioen zonder onmiddellijke belastingheffing.
Bedrijfsopvolgingsregeling
De bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) is een bijzonder gunstige regeling voor het overdragen van een familiebedrijf of BV aan de volgende generatie. Door gebruik te maken van de BOR kan het bedrijf worden overgedragen zonder dat er direct erf- of schenkbelasting moet worden betaald over de waarde van het bedrijf.
In wezen stelt de BOR de betaling van erf- of schenkbelasting uit en kan zelfs een volledige vrijstelling worden bereikt als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan, zoals het voortzetten van de onderneming voor ten minste 5 jaar. De BOR kan een belangrijke rol spelen bij succesvolle bedrijfsopvolging en het behoud van de waarde van het bedrijf voor toekomstige generaties.
Telefonisch overleggen over jouw situatie?
Welke zaken moet ik regelen in geval van een BV bij overlijden?
Het verwerken van een overlijden is emotioneel en kan overweldigend zijn, vooral als de overledene ook een ondernemer in een BV was. Hieronder is een algemeen stappenplan om de zakelijke aangelegenheden te regelen voor een overleden ondernemer in een BV:
Stap 1: Verzamelen van belangrijke documenten
Verzamel allereerst alle relevante zakelijke documenten. Dit omvat testamenten, bedrijfscontracten, aandeelhoudersovereenkomsten, financiële verslagen, bedrijfsvergunningen en belastingdocumenten.
Het is mogelijk dat de overledene een testamentair executeur heeft aangesteld om dergelijke zaken na zijn/haar overlijden te regelen.
Stap 2: Inschakelen van professionele hulp
Het kan nuttig zijn om professionele hulp in te schakelen van een advocaat of notaris die gespecialiseerd is in erfrecht en ondernemingsrecht. Zij kunnen je helpen bij het begrijpen van de wettelijke vereisten en procedures, en bij het opstellen en indienen van de nodige documenten.
Stap 3: Informeren van betrokken partijen
Informeer de relevante partijen over het overlijden van de ondernemer. Dit kunnen zijn: mede aandeelhouders, werknemers, klanten, leveranciers, banken, de Belastingdienst, de Kamer van Koophandel, etc.
Stap 4: Overzicht van de bedrijfssituatie
Maak een overzicht van de huidige situatie van het bedrijf, inclusief de financiële situatie, lopende contracten en verplichtingen. Controleer de statuten van de BV en de aandeelhoudersovereenkomst, aangezien deze meestal bepalingen bevatten over wat er gebeurt bij het overlijden van een aandeelhouder.
Stap 5: Voortzetting of beëindiging van het bedrijf
Bepaal, eventueel in overleg met de andere aandeelhouders en mogelijk met de erfgenamen, of het bedrijf wordt voortgezet of beëindigd. Dit kan afhangen van de wensen van de overledene (zoals vermeld in een testament), de haalbaarheid van de voortzetting, en de wensen van de erfgenamen.
Stap 6: Overdracht van aandelen
Als het bedrijf wordt voortgezet, moeten de aandelen van de overledene worden overgedragen. Dit proces is meestal vastgelegd in de statuten van de BV en/of de aandeelhoudersovereenkomst. Als de overledene de enige aandeelhouder is, moeten er nieuwe aandeelhouders worden aangewezen.
Stap 7: Belastingaangifte
Doe aangifte van erfbelasting. Mogelijk moet er ook een laatste inkomstenbelasting aangifte worden gedaan voor de overledene, en eventueel een vennootschapsbelastingaangifte voor de BV.
Stap 8: Afhandeling van lopende zaken
Zorg voor de afhandeling van lopende contracten, bestellingen en andere zakelijke verplichtingen. Als het bedrijf wordt beëindigd, moeten alle bedrijfsmiddelen worden verkocht en eventuele schulden worden afgelost.
Telefonisch overleggen over jouw situatie?
Aanstellen van een erfenisafwikkelaar
Als de DGA, en daarmee de (mede) eigenaar van de BV, komt te overlijden, heeft dit niet alleen een persoonlijk, maar ook een zakelijk kantelpunt. Een overlijden kan het voortbestaan van de BV bedreigen, omdat het niet altijd duidelijk is wie verantwoordelijk zal zijn voor de voortzetting en afwikkeling van lopende zaken.
Het eerder beschreven stappenplan helpt je op weg met de basis, maar soms is de afwikkeling net even te complex om zelf af te handelen. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met de BV bij het overlijden? En wat gebeurt er met de aandelen van de BV bij overlijden?
In veel gevallen is het verstandig om een erfenisafwikkelaar aan te stellen. Vooral wanneer de erfgenamen niet beschikken over de juiste kennis en expertise over omtrent de afwikkeling van fiscale zaken.
De erfenisafwikkelaar: Een brug tussen de BV en erfgenamen
Een afwikkelingsbewindvoerder (ook wel executeur) is een centraal persoon die optreedt namens alle gezamenlijke erfgenamen na het overlijden. Ze fungeren hierbij ook als aanspreekpunt, waardoor de noodzaak voor tijdrovend overleg tussen erfgenamen wordt verminderd.
De rol van de afwikkelingsbewindvoerder is vooral nuttig bij een nalatenschap met complexe elementen, zoals het eigendom van een BV. Of de BV nu wordt voortgezet door de erfgenamen of moet worden beëindigd en verkocht, de afwikkelingsbewindvoerder biedt begeleiding en toezicht gedurende een langere periode.
Het regelen van een erfenisafwikkelaar
Om een executeur aan te stellen, moet dit bij testament worden geregeld, wat betekent dat je een notaris moet inschakelen.
Hoewel de bewindvoerder toezicht heeft op de gehele nalatenschap, kun je ervoor kiezen om specifieke delen van je nalatenschap aan te wijzen voor hun toezicht. Denk hierbij aan het vermogen van de BV, onroerend goed of een aandelenportefeuille.
De keuze voor een executeur
De rol van een afwikkelingsbewindvoerder is zwaar en draagt aanzienlijke verantwoordelijkheden. Ze kunnen bijvoorbeeld aansprakelijk worden gesteld als de nalatenschap niet correct wordt beheerd.
Daarom kan het bijzonder nuttig zijn om een professionele executeur te benoemen. Vooral als het nalatenschap complex is of als er veel problemen verwacht worden bij de afwikkeling van het nalatenschap.
Hulp nodig van onze Ligo juristen?
Heb je vragen over wat er met jouw BV gebeurt wanneer je komt te overlijden? Zorg ervoor dat je al jouw zaken goed geregeld hebt om te voorkomen dat andere aandeelhouders, bestuurders of erfgenamen niet voor vervelende situaties komen te staan.
Neem gerust contact op met onze ervaren Ligo juristen voor juridische hulp en advies. Wij staan voor je klaar om je te ondersteunen bij het regelen van belangrijke zaken omtrent een eventueel overlijden van jezelf of iemand binnen de BV.
- Algemene vergadering van Aandeelhouders (AvA) - februari 28, 2024
- Essentiële contracten voor het oprichten van een BV - februari 28, 2024
- BTW-aangifte doen - februari 28, 2024
