Laatst geüpdatet op oktober 5, 2023

Heb je een IB-onderneming (eenmanszaak of vof) en besluit je om de onderneming te beëindigen, staken of over te dragen, dan kan het zijn dat je moet afrekenen met de Belastingdienst.

Na het beëindigen van een eenmanszaak of vof kan er namelijk stakingswinst ontstaan. Over deze winst zal je inkomstenbelasting moeten betalen. Hoeveel stakingswinst je moet betalen en of je in aanmerking komt voor aftrekposten, hangt af van de situatie.

In dit artikel gaan we dieper in op wat stakingswinst precies inhoudt, hoeveel belasting je over stakingswinst moet betalen en of je recht hebt op eventuele stakingsaftrek.

Wat is stakingswinst?

Stakingswinst is een term die wordt gebruikt om het verschil tussen de boekwaarde en de werkelijke waarde van een onderneming aan te duiden op moment van beëindiging of overdracht.

Bij het beëindigen of overdragen van een onderneming zal de werkelijke waarde van alle activa en passiva berekend moeten worden. De boekwaarde is de historische aanschafprijs minus afschrijving.

Het verschil tussen de werkelijke waarde en de boekwaarde van de activa en passiva, en eventuele aanwezige goodwill, wordt stakingswinst genoemd. Stakingswinst kan positief zijn als de werkelijke waarde hoger is dan de boekwaarde, of negatief als de werkelijke waarde lager is dan de boekwaarde.

Wel of geen stille reserves in de onderneming?

Om te bepalen of de werkelijke waarde van een onderneming hoger of lager ligt dan de boekwaarde, wordt er gekeken naar eventueel aanwezige stille reserves.

Stille reserves staan direct in verband met de hoogte van de stakingswinst, omdat ze het verschil aanduiden tussen de boekwaarde en de waarde van de onderneming in het economisch verkeer op moment van verkoop.

Een stille reserve kan betrekking hebben op verschillende zaken van de onderneming. Denk bijvoorbeeld aan panden, inventaris, voorraad, maar ook schulden en eventueel andere voorzieningen op de balans.

Afhankelijk van de waarde van de stille reserves kan bepaald worden wat de daadwerkelijke waarde van de onderneming is ten opzichte van de boekwaarde. Als het werkelijk bedrag hoger ligt, heb je te maken met stakingswinst waar inkomstenbelasting over betaald moet worden.

Telefonisch overleggen over jouw situatie?

Hoeveel belasting betaal je over stakingswinst?

Stakingswinst wordt belast in Box 1 tegen het progressieve belastingtarief van de inkomstenbelasting. Dat wil zeggen dat je maximaal 52% belasting betaalt over de stakingswinst van jouw onderneming bij beëindiging.

Daarnaast mag je als IB-ondernemer gebruikmaken van diverse aftrekposten, zoals de zelfstandigenaftrek, mkb-vrijstelling en andere aftrekposten. Er zijn ook nog speciale aftrekposten voor de stakingswinst. Zo geldt er in 2023 een stakingsaftrek van maximaal € 3.630,-. De hoogte van de stakingsaftrek is afhankelijk van de hoogte van de stakingswinst.

Situaties waarin je geen, minder of later pas belasting over stakingswinst betaalt

Er zijn diverse situaties waarin je geen, minder of later pas belasting hoeft te betalen over de stakingswinst. Deze bijzondere situaties zijn echter onderhevig aan strikte voorwaarden en regels. We zullen hieronder verschillende situaties bespreken.

Belasting doorschuiven naar een nieuwe of bestaande onderneming

Wanneer je ervoor kiest om jouw (IB) onderneming te beëindigen en een nieuwe onderneming te starten kan het zijn dat je niet direct hoeft af te rekenen over de stakingswinst  met Belastingdienst.

Ook wanneer je verdergaat met een bestaande onderneming is het mogelijk om de belasting over de stakingswinst door te schuiven naar de andere onderneming. Het voordeel hiervan is dat je (een gedeelte van) de stakingswinst kunt gebruiken om te investeren in de nieuwe onderneming, bijvoorbeeld als je ervoor kiest om je eenmanszaak om te zetten naar een BV.

Lijfrente afsluiten

Wil je graag voorkomen dat je direct belasting moet betalen over de stakingswinst? Dan kun je de hoogte van het bedrag van de stakingswinst verminderen door lijfrentepremie te storten bij een levensverzekeringsmaatschappij.

Deze premie is bovendien voor een gedeelte fiscaal aftrekbaar. Je betaalt dan pas belasting op het moment dat je de lijfrente uit laat keren. Het is dan wel noodzaak om de lijfrente maximaal 6 maanden vanaf het eerstvolgende kalenderjaar na beëindiging van de onderneming aan te kopen.

Doorschuifregeling

Er zijn een aantal bijzondere situaties waarin je gebruik kunt maken van de doorschuifregeling. De Belastingdienst gaat er in dergelijke situaties vanuit dat de onderneming wordt overgedragen tegen de waarde in het economisch verkeer. De nieuwe ondernemer zal dan verdergaan met de bestaande boekwaarde.

Je kunt onder andere gebruikmaken van de doorschuiffaciliteit wanneer de onderneming overgaat op jouw echtgenoot of (ex)partner na overlijden of een echtscheiding. Dit kan echter alleen als de onderneming overgaat op basis van het erfrecht of huwelijksvermogensrecht.

Daarnaast kan het zijn dat je de onderneming wilt overdragen aan een medeondernemer of werknemer. De medeondernemer zal in dat geval minimaal 36 maanden moeten meegedeeld hebben in de winst van onderneming. Voor de werknemer geldt dat hij/zij minimaal 36 maanden werkzaam moet zijn geweest in de onderneming.

Als laatste is het ook mogelijk om jouw huidige IB-onderneming (eenmanszaak of vof) in te brengen in een nieuwe of bestaande BV. Je moet dan wel de gehele onderneming inbrengen via een geruisloze inbreng en mag de aandelen die je ontvangt als tegenprestatie 3 jaar lang niet verkopen.

Telefonisch overleggen over jouw situatie?

Win advies in van onze Ligo juristen

Zoals je hebt kunnen lezen, zijn er verschillende manieren om geen, minder of een later moment belasting te betalen over stakingswinst bij beëindiging van een IB-onderneming.

We raden je aan om altijd juridisch advies in te winnen voordat je jouw onderneming gaat beëindigen, staken of overdragen. Hiermee voorkom je dat je hoge belastingen betaalt en zal je voor jouw unieke situatie weten wat de beste methode is.

Neem vandaag nog contact op met onze ervaren en deskundige juristen om advies in te winnen over een eventuele omzetting van jouw eenmanszaak of vof. Bij Ligo zijn we gespecialiseerd in het oprichten van BV’s en dit kunnen we geheel online verzorgen.

Voor vragen of eventueel persoonlijk advies, staan onze Ligo juristen 7 dagen per week voor je klaar. Ook bij het opstellen van juridische contracten en overeenkomsten kunnen onze juristen en advocaten je ondersteunen!

Wendy Bogers
Laatste berichten van Wendy Bogers (alles zien)